سوره توبه

سوره توبه نهمین سوره قرآن کریم است که داری ۱۲۹ آیه می باشد . این سوره آخرین سوره یا از آخرین سوره هایی است که بر پیامبر اکرم (ص) در مدینه نازل گردیده است.آغاز نزول این سوره را در سال نهم هجرت می دانند که قسمتی از آن را قبل از جنگ تبوک و قسمتی به هنگام آمادگی برای جنگ و بخش دیگری از آن پس از مراجعت از جنگ نازل گشته است . تعداد کلمات این سوره ۲۴۴۰ کلمه و تعداد حروف آن ۱۱۴۲۸ حرف است .

علت نامگذاری

نام این سوره از آیه ۱۰۵ آن گرفته شده است . نام دیگر سوره برائت است . که بدلیل اعلان برائت و بیزاری نسبت به مشرکین پیمان شکن در این سوره به این نام نامیده شده است . در این سوره مفصلا درباره منافقین بحث شده و مشت آنان را در رابطه با مسائل مبارزاتی و اقتصادی باز کرده است و به همین جهت به این سوره فاضحه یعنی رسوا کننده نیز می گویند . این سوره تنها سوره ای است که با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز نشده است .زیرا این سوره با اعلان جنگ به دشمنان پیمان شکن و اظهار برائت و بیزاری و پیش گرفتن یک روش محکم و سخت در مقابل آنان آغاز شده است و نشان دهنده خشم خدا نسیت به این گروه است و با بسم الله الرحمن الرحیم که نشانه صلح و دوستی و محبت و بیان کننده صفت رحمانیت و رحیمیت خداست تناسب ندارد و به همین دلیل با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز نشده است . درباره دلیل  این امر از قول امام علی علیه السلام آمده است : بسم الله الرحمن الرحیم برای امان دادن و رحمت است و سوره برائت برای دفع امان و جنگ نازل شده است از این رو در ابتدای این سوره بسم الله  نیامده است.

محتویات سوره

۱- قسمت مهمی از این سوره پیرامون باقیمانده مشرکان و بت پرستان و قطع رابطه با آنها و الغاء پیمان هایی است که با مسلمانان داشتند .

۲-  قسمت مهم دیگر ازاین سوره از منافقان و سرنوشت آنان سخن می گویدو به مسلمانان شدیدا هشدار می دهد و نشانه های منافقان را بر می شمرد .

۳- در بخش دیگری از این سوره پیرامون اهمیت جهاد در راه خدا و اتحاد سخن گفته شده است .

۴- بخش مهم دیگری از این سوره به عنوان تکمیل بحث های گذشته از انحراف اهل کتاب ( یهود و نصاری ) از حقیقت توحید و انحراف دانشمندان آنان از وظیفه رهبری و روشنگری سخن می گوید.

۵- از آنجا که جامعه اسلامی در آن روز نیازهای مختلفی پیدا کرده بود که می بایست برطرف گردد به همین دلیل مباحثی از زکات پرهیز از تفرقه و مال اندوزی لزوم تحصیل علم  وجوب تعلیم افراد نادان را یادآور می شود .

۶-  مباحث دیگری مانند داستان هجرت پیامبر مساله ماه های حرام که جنگ در آنها ممنوع است موضوع گرفتن جزیه از اقلیت های دینی و امثال آن نیز در این سوره مطرح شده است .

ثواب تلاوت سوره

حضرت امام صادق (ع) فرمودند : کسی که سوره توبه و انفال را بخواند روح نفاق در او داخل نمی شود و از پیروان راستین امام (ع) خواهد بود .

از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که فرمودند : سوره برائت و توحید با هفتاد هزار صف از صفوف ملائکه بر من نازل گردید و هر کدام اهمیت این دو سوره را تو صیه می کردند .

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده : هر کس سوره انفال و توبه را قرائت نماید، من شفاعت کننده و گواهی دهنده به سود او در روز قیامت هستم که او از نفاق مبرّا است و به تعداد همه مردان و زنان منافق در دنیا، ده حسنه به او عطا می شود و ده گناه از او پاک شده و ده درجه بر درجات او افزوده می شود و عرش و حاملان آن در ایام حضورش در دنیا، بر او درود می فرستند.» و روز قیامت بر سفره های بهشتی همراه شیعیان امام علی علیه السلام روزی می خورد تا اینکه مردم از حساب فارغ شوند.

از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: کسیکه بخواند سوره برائة را مبعوث می گرداند خدا او را در روز قیامت مومن صادق بری از نفاق و کسیکه بنویسد و بگذارد در عمامه و یا کلاه خود ایمن خواهد بود از دزدها و در هر مکانی او را ببینند فرار کنند از او و اگر آتش سوزی شود و محله او بسوزد تماماً، آتش بمنزل او نخواهد رسید.

فوائد تلاوت سوره

در آیه زیر هفت خا صیت است : ۱- عزت ۲- رفعت ۳- وسعت ۴- نعمت و حشمت ۵- محبت ۶- قوت۷- قدرت . که باید این آیه را یا ۶۶ بار ، یا ۴۸ بار ، یا ۸ بار تکرار کنید . (حسبی الله لا اله الا هو علیه توکلت و هو رب العرش العظیم ) (آیه ۱۲۹)

جهت رفع وسوسه و دلشوره و سوء ظن این آیات را بخوانید و با خود داشته باشید : (و اذا قرات القرآن جعلنا بینک و بین الذین . . . علی ادبارهم نفورا ) (آیه ۴۷ تا ۵۰ اسراء) (فان تولوا فقل حسبی الله لا اله الا هو علیه توکلت و هو رب العرش العظیم ) (آیه ۱۲۹)

جهت در امان ماندن از آتش سوزی نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است که هرکس این سوره را بنویسد آتش به منزل او نمی رسد و تا وقتی که این نوشته با اوست، آتش به او نزدیک نمی شود .

جهت در امان ماندن از شر حیوان درنده هر کس از حیوانات وحشی و درنده می ترسد آیه ۱۲۸-۱۲۹ سوره «توبه» را بخواند از ناحیه آن به حیوانات به او ضرری نمی رسد.

جهت رفع وسوسه و دلشوره و گمان بد آیه ۱۲۹ سوره توبه را بخواند و با خود همراه کند .